شکسته‌نستعلیق از جدیدترین خطوط خوشنویسی اسلامی و زیباترین و سومین گونه از خوشنویسی ایرانی است که در اوایل سده یازدهم هجری قمری ابداع شد. چون بیشتر شکل‌های آن از شکستن و رها کردن خط نستعلیق گرفته شده بود به نام شکستهٔ نستعلیق شهرت یافت. این خط را می‌توان ایرانی‌ترین خط از میان خطوط مختلف خوشنویسی اسلامی دانست.
خط شکسته نستعلیق از طرفی حاوی جزئیاتی از خط تعلیق است که در تندنویسی به کار کاتب می‌آید. در واقع خط شکسته پلی است میان روانی و تند نویسی تعلیق و ظرافت و زیبایی نستعلیق.
پیدایش و سیر تحول
در اواسط قرن هشتم هجری خوشنویسی ایرانی قدم در یکی از عالی‌ترین دوره‌های خود گذاشت و سه قلم از خطوط ایرانی-اسلامی یعنی «تعلیق»، «نستعلیق» و «شکسته نستعلیق» بر جریدهٔ ایام جلوه‌گر شدند. خطوطی که اگر چه الفبای آن برگرفته از الفبای عربی است، اما آثار آن را باید از ابداعات خاص ایرانیان دانست.
قرن هشتم و نهم هجری در هرات از بهترین دوره‌های رشد خوشنویسی به شمار می‌آید و این هنر بزرگ پارسی در تمام مجامع و موسسات علمی مورد توجه بوده، شاهان و شاهزادگان به آن نظر ویژه‌ای داشته‌اند تا آنجه که خط نویسان و خط شناسان بسیاری را در دربار خویش جلب کرده و آنان را ترغیب و تشویق شایسته می‌نمودند. چنانچه در احوال بعضی از هنرمندان آمده حتی جایزه‌های بسیار بزرگ و با ارزش را برای هنرمندان منظور می‌کردند و از علاقه مندی آنان بدین هنر این بس که تعدادی از شاهان و بزرگان خود از خوشنویسان صاحب نام بوده‌اند. آثار بجا مانده از آنان خود دلیل و مدرک بارزی بر این مدعا است. در چنین بستری حط شکسته نستعلیق پا به عرصه وجود گذاشت.
عده‌ای «مرتضی قلی خان شاملو» حاکم هرات و برخی دیگر «محمد شفیع هروی» معروف به «شفیعا» را ابداع کنندهٔ این خط دانسته‌اند. مرحوم عبدالمحمد خان ایرانی مولف کتاب «پیدایش خط و خطاطان» عقیده دارد که که شکسته نستعلیق در زمان صفویه به وجود آمد و «مرتضی قلی خان شاملو» آن را از نستعلیق رویاند. همچنین اذهان می‌دارد که میرزا شفیعا هراتی (یا همان محمد شفیع هروی) از خوشنویسان این قلم که منشی مرتضی قلی خان بوده‌است آن را تکمیل نموده‌است. در نیمهٔ دوم سده دوازدهم «درویش عبدالمجید طالقانی» شکستهٔ نستعلیق را به اوج تکامل رسانید. او اهل طالقان بود، درجوانی به اصفهان رفت و بسیار زود در سن ۳۵ سالگی چشم از جهان بست.
شیوه شکسته نویسی از زمانی که در نیمه دوم قرن ۱۲ درویش عبدالمجید طالقانی این خط را به کمال رساند و آن را قانونمند نمود، و تا به امروز همان مکتب و شیوه قابلیت خود را حفظ کرده‌است.
بعد از درویش عبدالمجید طالقانی از شکسته نویسان مهم دوره قاجار می‌توان از میرزا حسن اصفهانی, محمد رضا اصفهانی, میرزا کوچک اصفهانی, محمد علی شیرازی و نهایتاً سید علی اکبر گلستانه را نام برد که پل ارتباطی بود بین نسل گذشته با دوران معاصر.میرزا غلام رضا شکسته را بسیار نزدیک به درویش می‌نوشت و از سید گلستانه آثار درخور توجهی در خط شکسته نستعلیق باقی مانده‌است.
در سال ۱۳۱۹ پس از وفات سید گلستانه، رکود طولانی و عظیمی در پیشرفت این خط رخ داد و این رکود تا سال ۱۳۵۰ شمسی ادامه یافت و تا آن سال اغلب خوشنویسان با یک دیدگاه سلیقه‌ای و غیر اصولی به این خط می‌پرداختند. در سال ۱۳۵۰ دوباره حرکت عظیمی در این امر انجام گرفت و خوشنویسان با تهیه عکس‌ها و فتوکپی‌هایی که در دسترس بود، این خط زیبا را به جریان انداختند. اساتید یدالله کابلی خوانساری، محمدحسین عطارچیان و رضا مشعشعی در این میان نقش مهمی را ایفا کردند. در سالهای اخیر اسرافیل شیرچی در این عرصه خوش‌درخشیده‌است.
یدالله کابلی خوانساری بیش از یک دهه از سال ۱۳۵۰، به تنهایی به آموزش خط شکسته‌نستعلیق در انجمن خوشنویسان ایران پرداخته است.
ویژگی‌ها
خط شکسته در بدو پیدایش به طور کلی به دلیل سرعت در نوشتن پدیدار گشت و با رها شدن قوس‌ها و سایش دندانه‌ها و اتصالات حروف و کلمات در خط نستعلیق بوجود آمد.این رهایی و روان شدن تا جایی رسید که پیوستگی‌های بی شماری را به دنبال داشت که همین امر موجب دشوار شدن خواندن آن شد.
ترکیب بندی و طراحی صفحه در خط شکسته از اهمیت بسیاری برخوردار است، چرا که خط شکسته به دلیل پیچش‌های بسیار در کلمه وسط، کلیات ترکیب آن نیز از فرم خاصی تبعیت می‌کند. قدما در ترکیب بندی از اقلام ریز و غالباً از یک قلم استفاده می‌کردند ولی شکسته نویسان امروزی ترکیبی از اقلام مختلف از غبار تا جلی و شش دانگ را در یک صفحه ترکیب میکنند. در این شیوه هر قطعه‌ای فرم و فضا و ترکیبی خاص خود را پیدا می‌کند و شاید عمده‌ترین تحولی که در خط امروز و در صفحه آرایی خط شکسته پدید آمده، همین تنوع و تازگی است.
اساتید
از خوشنویسان و کاتبانی که در شکل گیری این خط نقش موثر داشته‌اند این افراد را می‌توان نام برد:
- مرتضی قلی خان شاملو» حاکم هرات
- محمد شفیع هروی» معروف به «شفیعا»
از اساتید صاحب‌نام خط شکسته در دوران شکوفایی این خط باید از این اساتید نام برد:
- درویش عبد المجید طالقانی
- میرزا حسن اصفهانی
- محمد رضا اصفهانی
- میرزا غلام رضا اصفهانی
- میرزا کوچک اصفهانی
- محمد علی شیرازی
- سید علی اکبر گلستانه
- میرزا حسن کرمانی
- محمد محسن قمی
- محمد ابراهیم قمی
- محمدافضل گنابادی
- محمدعلی وفا اصفهانی
- زین العابدین کرمانی
برخی از شکسته‌نویسان دوران معاصر که در این رشته صاحب‌نام‌ترند:
- یدالله کابلی خوانساری
- محمدحسین عطارچیان
- رضا مشعشعی
- اسرافیل شیرچی
- مجتبی ملک‌زاده
- علیرضا کدخدائی
- محمد حیدری
- مهدی محمدظاهری
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
فقط تمرین ودقت فقط
عالی بود
با سلام خدمت شما
در خیابان انقلاب تهران، کتابفروشی هایی هستند که آموزش خط را دارند، در غیر اینصورت در اینترنت نیز می توانید با سرچ کردن(سر مشق های خط تحریری/خط شکسته و…)تا حدودی از آموزش اینگونه خطوط بهره مند گردید.
با تشکر
لطفا شکسته نستعلیق را برام بفرستید.
سلام. فکر کنم فونت شکسته نستعلیق پولی باشه. اگر هم نیست ممنون میشم لینک دانلود رو برام ایمیل کنید. یا حق
سلام ،جون من حواستون کجاست ؟؟سایت یه ماهه مشکل داره ،شما برو وارد صفحه اصلی نستعلیق آنلاین شو و روی متن پیشفرض بزن که خطاطی بشه ،می بینی که تمامی اتصالات حروف مشکل دارن !!!! واقعا تو این یه ماه چه کار کردین ؟؟
میدونم که کارتون رایگانه ولی نباید اینجوری می‌بود ،نکنه میخواین پولیش کنین ؟؟؟
واقعا سایت خوبی بود قبل این ایراد ،سپاس به خاطر روزای خوب این سایت.
خوشحال میشم پاسختون رو توسط ایمیلم دریافت کنم.
سلام جناب نیما مرادی
حق با شماست . مدتی است تمرکز کمتری روی سایت داریم
سایت رایگان است و هزینه های سایتی با این همه بازدید کننده مخصوصا در بخش ربات تلگرام بسیار بالاست
حدود نه سال است که به رایگان خدمات ارائه میدهیم و تازه مدتی است تبلیغ می پذیریم
منتی بر شما عزیزان نیست
تمام این مدت تنها دلخوشی ما الطاف بعضی دوستان است که در اینجا از ما تشکر میکنند
ولی بقیه عزیزان چه؟
مجسم کنید کسی با قصد دارد متنی را با خط فاخر و فرهنگی نستعلیق توسط سایت ما بنویسید. صرف اینکه یاد نداشته عکس را ذخیره کند با رکیک ترین کلمات ما و خانواده ما را مورد عنایت قرار میدهد.و فکر نکنید تنها یک مورد بوده است.
چندی پیش جشنواره وب ایران بود و سایت ما به انتخاب هیات داوران کاندید شد. باور نمیکنید تعداد آرای مردمی ما خجالت آور بود
وقتی دوستان چند ثانیه برای رای دادن وقت نمیگذارند ما با چه دلی برای این سایت وقت بگذاریم
وقتی کسی زحمت قراردادن لینک سایت را در وبلاگ خود نمیکشد به چه دلخوش باشیم
به تعداد اعضای کانال تلگرام و صفحه اینستاگرام دقت کنید ، دوستان حوصله معرفی سایت را هم به بقیه ندارند
اگر عکس خصوصی فلان بازیگر را منتشر میکردیم وضعمان بهتر از این بود
شما بفرمایید :به چه دلخوش باشیم؟!؟!
بسیار بسیار ممنونیم.
با سلام میشه با اساتید خوشنویسی هم ارتباط برقرار کرد برای رفع ایرادات؟؟؟
ببخشید البته .. تازه سایت شما رو دیدم و هیچی ازش نمیدونم
نه دوست عزیز فعلا چنین امکانی محیا نیست
خیلی دوست دارم یاد بگیرم از کجا می تونم شروع کنم به یادگیری؟
سلام خسته نباشید من عاشق شکسته نستعلیق ام ولی فونت آنرا پیدا نکردم کمک کنید ممنون میشم خیلی دنبال ( فونت( خط زیبای شکسته نستعلیق آنلاین هستم اگر امکان دارد ایمیل کنید فونت
مرسی که خط شکسته نستعلیق آنلاین رو اضافه کردین ^_^
سلام بسیار زیباست
خواهش می کنم خط زیبای توقیع و رقاع و ریحان را اضافه کنید
سلام خسته نباشید من عاشق شکسته نستعلیق ام ولی فونت آنرا پیدا نکردم کمک کنید ممنون میشم خیلی دنبال خط زیبای شکسته نستعلیق آنلاین هستم اگر امکان دارد ایمیل کنید
سلام خسته نباشید من عاشق شکسته نستعلیق ام ولی فونت آنرا پیدا نکردم کمک کنید ممنون میشم اگر امکان دارد ایمیل کنید
من آثار بکر و زیبای استاد یدا.. کابلی و فرمهای بی نظیر مهدی محمدظاهری را میپسندم
من خیلی دنبال خط زیبای شکسته نستعلیق آنلاین هستم لطفا دوستان راهنمایی کنید…
خواهشا خط زیبای شکسته روهم انلاین کنید
راس میگه دیکه اضافه کنید این شکسته رو دیگه والا اعصاب نداریم
با سلام لطفا خط شکسته نستعلیق هم به سایت اظافه کنین ممنون
ممنون میشم اگه خط شکسته رو هم اضافه کنید هیچ سایتی این امکان رو به دوستاران این خط نداده
aliiie mamnoon az in site toon
لطفا خط شکسته را هم اضافه کنید
من عاشق خط هستم ولی امکاناتی در دسترس ندارم لطفا راهنماییم کنید
لطفا عبارت ‘اشفتگی زیبا’ را در صورت امکان با خط نستعلیق به ایمیل من ارسال کنید. من خارج إز ایران هستم و دسترسی ندارم. ممنون